Cấu trúc tiêu chuẩn ISO 14001:2015

Tiêu chuẩn ISO 14001:2015 Gồm có 10 điều khoản sau:

Thay đổi tích cực mà phiên bản ISO 14001:2015 mang lại

• Sự cam kết mạnh hơn từ lãnh đạo
• Phù hợp hơn với định hướng chiến lược của tổ chức hay doanh nghiệp
• Tăng cường bảo vệ môi trường: tập trung vào các sáng kiến chủ động và cải tiến hiệu quả môi trường
• Trao đổi thông tin hiệu quả hơn thông qua chiến lược truyền thông
• Tư duy về vòng đời sản phẩm, xem xét từng giai đoạn của một sản phẩm hoặc dịch vụ, từ giai đoạn phát triển cho đến kết thúc.

5 yếu tố quyết định sự thành công của hệ thống ISO 14001

• Sự tham gia của nhân viên trong công ty

Yếu tố đầu tiên để có hệ thống EMS thành công là sự tham gia đầy đủ của tất cả mọi người, từ người lãnh đạo đến nhân viên của công ty. Nếu mọi người không tham gia, không hiểu tầm quan trọng của việc thực hiện hệ thống quản lý thì sẽ mất nhiều thời gian và công sức hơn để có thể vận hành trôi chảy hệ thống EMS trong doanh nghiệp.

• Tuân thủ luật định

Một trong những mục tiêu chính của ISO 14001 EMS là yêu cầu các tổ chức phải tuân thủ các luật định. Các tổ chức cần phải sử dụng EMS như một công cụ để giám sát một cách có hiệu quả các yêu cầu pháp lý hiện hành và các yêu cầu khác. Bằng cách sử dụng EMS như một công cụ để đảm bảo tuân thủ luật định, một tổ chức có thể lên kế hoạch tốt hơn về các chi phí liên quan đến giấy phép, báo cáo và theo dõi các yêu cầu pháp lý.

• Hiệu quả cao hơn

Các tổ chức cần tập trung vào việc nâng cao hiệu quả của các quy trình của họ chứ không chỉ kiểm soát các khía cạnh môi trường sau khi đã đưa hệ thống vào vận hành. Kiểm soát và ngăn ngừa ô nhiễm là điều cần thiết, nhưng để một hệ thống quản lý có hiệu quả thì cần phải vượt xa vấn đề này và tập trung vào việc cải tiến quy trình. Ví dụ, mức độ hiệu quả của hệ thống quản lý cao có thể giảm trách nhiệm pháp lý. Hiệu quả hoạt động lớn hơn thường liên quan đến việc đổi mới trang thiết bị và cải tiến các quy trình sản xuất sẽ làm giảm đầu vào (năng lượng, nước và các nguồn khác) và giảm lãng phí không cần thiết.

• Sử dụng các chỉ số hiệu suất đúng

Mỗi tổ chức đều khác nhau và các khía cạnh tác động đến môi trường cũng vậy. Cần xác định và sử dụng các chỉ số hoạt động sẽ giúp các tổ chức giám sát hiệu quả hoạt động của hệ thống EMS và xác định cơ hội cải tiến.

• Cải thiện quan hệ khách hàng

Các tổ chức cần thiết lập các mối quan hệ dựa trên lòng tin và sự tôn trọng của các cơ quan quản lý, cộng đồng và tất cả mọi người. Mối quan hệ tốt với khách hàng nội bộ và bên ngoài sẽ góp phần vào thành công của ISO 14001.

TƯ VẤN – ĐÀO TẠO HỆ THỐNG QUẢN LÝ ISO 14001:2015

Phiên bản mới nhất ISO 14001:2015 được công bố và áp dụng từ ngày 15/09/2015 thay thế phiên bản trước đó ISO 14001:2004. Phiên bản mới đáp ứng những xu hướng mới nhất, như thừa nhận của các công ty về sự cần thiết phải tính đến cả yếu tố bên ngoài lẫn bên trong có ảnh hưởng đến hoạt động, bao gồm cả biến đổi khí hậu. Trên cơ sở soát xét lại nhằm đảo bảo tính phù hợp với yêu cầu trong tương lai, phiên bản ISO 14001:2015 đã đạt sự đồng thuận quốc tế trong việc đưa ra các yêu cầu đối với một hệ thống quản lý môi trường, giúp cải thiện tổ chức của họ gắn với đảm bảo hiệu suất môi trường thông qua sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên và giảm chất thải, đạt được lợi thế cạnh tranh và sự tin tưởng, sự tín nhiệm của các bên liên quan.

• Tiếp cận theo quá trình.

Trong DN, mọi hoạt động, hay tập hợp các hoạt động sử dụng các nguồn lực để biến đầu vào thành đầu ra có thể xem như một quá trình.

Để hoạt động có hiệu quả, DN phải xác định và quản lý nhiều quá trình có liên quan và tương tác lẫn nhau. Thông thường, đầu ra của một quá trình sẽ trực tiếp tạo thành đầu vào của quá trình tiếp theo. Việc xác định một cách hệ thống và quản lý các quá trình được triển khai trong DN, và đặc biệt quản lý sự tương tác giữa các quá trình đó được gọi là cách tiếp cận theo quá trình. Tiếp cận theo quá trình xem xét tính liên tục và sự tương tác cả đầu vào cũng như đầu ra của các quá trình. Qua đó giúp DN xây dựng hệ thống quản lý chất lượng cho kết quả mong muốn một cách tối ưu nhất, tăng khả năng nhận biết và tiến hành các hoạt động cải tiến để tăng hiệu lực và hiệu quả của quá trình.

• Cải tiến chất lượng liên tục với PDCA

PDCA hay Chu trình PDCA (Lập kế hoạch – Thực hiện – Kiểm tra – Điều chỉnh) là chu trình cải tiến liên tục được Tiến sĩ Deming giới thiệu cho người Nhật trong những năm 1950. Nội dung của chu trình PDCA bao gồm:

Plan: lập kế hoạch, xác định mục tiêu, phạm vi, nguồn lực để thực hiện, thời gian và phương pháp đạt mục tiêu.
Do: Đưa kế hoạch vào thực hiện.
Check: Dựa theo kế hoạch để kiểm tra kết quả thực hiện.
Action: Thông qua các kết quả thu được để đề ra những tác động điều chỉnh thích hợp nhằm bắt đầu lại chu trình với những thông tin đầu vào mới.

Chu trình PDCA cho thấy thực chất của quá trình quản lý chất lượng là sự cải tiến liên tục và không ngừng. Trên thực tế chu trình PDCA là nền tảng cho các chu trình cải tiến trong ISO 14001. Khi một tổ chức thực hiện được chu trình PDCA cũng sẽ làm chủ được hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 14001.

Dưới đây là những yêu cầu cơ bản của tiêu chuẩn ISO 14001:

♦ Chính sách môi trường

♦ Xác định các khía cạnh môi trường

♦ Xác định các yêu cầu pháp luật

♦ Mục tiêu, chỉ tiêu và chương trình môi trường

♦ Xác định trách nhiệm, quyền hạn

♦ Đào tạo

♦ Thông tin nội bộ

♦ Kiểm soát tài liệu

♦ Kiểm soát hồ sơ

♦ Kiểm soát hoạt động

♦ Sẵn sàng ứng phó các tình huống khẩn cấp

♦ Giám sát và đo lường

♦ Hành động khắc phục và phòng ngừa

♦ Đánh giá nội bộ

♦ Xem xét của lãnh đạo

CÁCH THỨC ÁP DỤNG ISO 14001:2015

Bước 1: Chuẩn bị và lập kế hoạch tiến hành dự án

• Nghiên cứu, tìm hiểu cụ thể về ISO 14001:2015
• Thành lập ban chỉ đạo dự án ISO 14001:2015. Thành viên ban chỉ đạo phải có các kiến thức cơ bản về môi trường và hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2015. Bổ nhiệm đại diện lãnh đạo về môi trường.
• Phân tích bối cảnh DN, các vấn đề nội bộ và bên ngoài DN, những bên liên quan, những ảnh hưởng đến môi trường. So sánh với các điều khoản luật hiện hành và những yêu cầu khác có liên quan.
• Thực hiện đánh giá ban đầu về môi trường.
• Lập kế hoach cụ thể và phân công cán bộ chuyên trách từng phần công việc cụ thể cho việc xây dựng hệ thống quản lý môi trường.
• Tổ chức đào tạo về ISO 14001:2015 cho cán bộ, nhân viên trong DN, đặc biệt là nhóm thực hiện dự án và các cán bộ lãnh đạo.

Bước 2: Xây dựng và lập văn bản hệ thống quản lý môi trường

• Xây dựng chính sách môi trường và cam kết của lãnh đạo, tuyên bố cam kết này với toàn thể cán bộ, nhân viên trong công ty.
• Thiết lập mục tiêu, chỉ tiêu và chương trình quản lý môi trường nhằm đạt được các mục tiêu, chỉ tiêu đã đề ra. Chương trình cần mô tả cách thức tổ chức sẽ đạt được các mục tiêu của mình, bao gồm cả thời gian, các nguồn lực cần thiết và người chịu trách nhiệm thực hiện.

Bước 3: Thực hiện và theo dõi hệ thống quản lý môi trường

• Ðảm bảo về nhận thức và thông tin liên lạc cho mọi thành viên trong tổ chức để thực hiện hệ thống quản lý môi trường một cách hiệu quả.
• Theo dõi và kiểm tra việc thực hiện hệ thống quản lý môi trường, thực hiện các hành động cần thiết nhằm đảm bảo sự phù hợp với các yêu cầu của tiêu chuẩn, các chương trình về môi trường, các qui trình và sổ tay quản lý môi trường.
• Sử dụng các kỹ thuật năng suất xanh như các công cụ hỗ trợ nâng cao hiệu quả hoạt động môi trường.

Bước 4: Ðánh giá nội bộ và xem xét

• Trang bị kiến thức về đánh giá nội bộ hệ thống quản lý môi trường cho lãnh đạo và các cán bộ chủ chốt của công ty.
• Thiết lập hệ thống đánh giá nội bộ và hệ thống xem xét của lãnh đạo.
• Thực hiện chương trình đánh giá hệ thống quản lý môi trường nội bộ theo các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 14001:2015.
• Báo cáo kết quả của đợt đánh giá trên lên lãnh đạo để xem xét, thực hiện các hành động khắc phục.

Bước 5: Ðánh giá, xem xét và chứng nhận hệ thống ISO 14001:2015

• Lựa chọn cơ quan chứng nhận phù hợp và xin đăng ký chứng nhận. Tổ chức tiến hành đánh giá trước chứng nhận nếu thấy cần thiết.
• Chuẩn bị cho cơ quan chứng nhận tiến hành đánh giá hệ thống văn bản và đánh giá thực trạng của tổ chức. Xem xét kết quả đánh giá ban đầu của cơ quan chứng nhận và thi hành các biện pháp khắc phục đối với những điểm không phù hợp.

Bước 6: Duy trì hệ thống sau khi chứng nhận

• Thực hiện đánh giá nội bộ.
• Thực hiện các hành động khắc phục.
• Thực hiện đánh giá giám sát.
• Không ngừng duy trì, cải tiến liên tục hệ thống và chịu sự giám sát định kỳ của tổ chức chứng nhận.