TƯ VẤN – ĐÀO TẠO HỆ THỐNG QUẢN LÝ ISO 22000:2018

ISO 22000:2018 ra đời góp phần quan trọng trong việc kiểm soát chặt chẽ về vệ sinh an toàn thực phẩm nhằm giảm thiểu rủi ro về sức khỏe con người. Là phiên bản nâng cấp của ISO 22000:2005, ISO 22000:2018 là hệ thống quản lý chất lượng an toàn thực phẩm toàn diện cho các doanh nghiệp muốn chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, bởi nó là sự kết hợp hài hòa giữa cấu trúc hệ thống quản lý ISO 9001:2015, chương trình tiên quyết GMP và các nguyên tắc của HACCP.

Việc áp dụng ISO 22000:2018 giúp cho các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực chế biến thực phẩm hay hoạt động du lịch đảm bảo được an toàn vệ sinh thực phẩm, tạo được sự uy tín đối với khách hàng làm gia tăng giá trị thương hiệu.

• Tiếp cận theo quá trình.

Trong DN, mọi hoạt động, hay tập hợp các hoạt động sử dụng các nguồn lực để biến đầu vào thành đầu ra có thể xem như một quá trình.

Để hoạt động có hiệu quả, DN phải xác định và quản lý nhiều quá trình có liên quan và tương tác lẫn nhau. Thông thường, đầu ra của một quá trình sẽ trực tiếp tạo thành đầu vào của quá trình tiếp theo. Việc xác định một cách hệ thống và quản lý các quá trình được triển khai trong DN, và đặc biệt quản lý sự tương tác giữa các quá trình đó được gọi là cách tiếp cận theo quá trình. Tiếp cận theo quá trình xem xét tính liên tục và sự tương tác cả đầu vào cũng như đầu ra của các quá trình. Qua đó giúp DN xây dựng hệ thống quản lý chất lượng cho kết quả mong muốn một cách tối ưu nhất, tăng khả năng nhận biết và tiến hành các hoạt động cải tiến để tăng hiệu lực và hiệu quả của quá trình.

• Cải tiến chất lượng liên tục với PDCA

PDCA hay Chu trình PDCA (Lập kế hoạch – Thực hiện – Kiểm tra – Điều chỉnh) là chu trình cải tiến liên tục được Tiến sĩ Deming giới thiệu cho người Nhật trong những năm 1950. Nội dung của chu trình PDCA bao gồm:

Plan: lập kế hoạch, xác định mục tiêu, phạm vi, nguồn lực để thực hiện, thời gian và phương pháp đạt mục tiêu.
Do: Đưa kế hoạch vào thực hiện.
Check: Dựa theo kế hoạch để kiểm tra kết quả thực hiện.
Action: Thông qua các kết quả thu được để đề ra những tác động điều chỉnh thích hợp nhằm bắt đầu lại chu trình với những thông tin đầu vào mới.

Chu trình PDCA cho thấy thực chất của quá trình quản lý chất lượng là sự cải tiến liên tục và không ngừng. Trên thực tế chu trình PDCA là nền tảng cho các chu trình cải tiến trong ISO 22000. Khi một tổ chức thực hiện được chu trình PDCA cũng sẽ làm chủ được hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 22000.

LỢI ÍCH CỦA ISO 22000:2018

Ngoài ra, ISO 22000:2018 còn là cơ sở để tích hợp các tiêu chuẩn quản lý tiên tiến khác như ISO 14001:2015, ISO 45001, ISO 50001, FSSC 22000, HACCP, … Hiện nay, ISO 22000:2018 là giải pháp cơ bản nhằm nâng cao năng lực của hệ thống quản lý cho các tổ chức, Doanh nghiệp.

CÁCH THỨC ÁP DỤNG ISO 22000:2018

Bước 1: Chuẩn bị

• Hiểu về ISO 22000:2018: DN cần nghiên cứu kỹ về ISO 22000:2018 và khả năng áp dụng vào DN mình. Chú ý rằng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm có thể áp dụng cho toàn bộ hoạt động hoặc chỉ sử dụng cho một số hoạt động đặc thù tại DN.
• Thành lập Ban chỉ đạo ISO: Nhằm đảm bảo việc áp dụng được hiệu quả và thông suốt, DN cần thành lập một Ban chỉ đạo ISO (hoặc nhóm thực hiện đối với các DN quy mô nhỏ). Ban chỉ đạo gồm đại diện lãnh đạo và các bộ phận nằm trong phạm vi áp dụng ISO 22000:2018. Đại diện lãnh đạo phải là người có quyền ra quyết định và huy động những nguồn lực khi cần thiết. Phân rõ trách nhiệm của các thành viên trong Ban chỉ đạo ISO.
• Đánh giá bối cảnh của DN và mong đợi của các bên liên quan: Nghiên cứu, xác định bối cảnh của tổ chức, nhu cầu và mong đợi của các bên liên quan, phạm vi của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm và đối chiếu với các yêu cầu của tiêu chuẩn. Việc đánh giá cần người có kiến thức về ISO 22000:2018 thực hiện. Xác định các công việc cần thực hiện để xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn ISO 22000:2018.
• Lên kế hoạch: DN phải lập ra một kế hoạch cụ thể, chi tiết để thực hiện việc xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn ISO 22000:2018.
• Đào tạo: Bao gồm đào tạo nhận thức chung về ISO 22000:2018 cho người lao động và phương pháp xây dựng hệ thống văn bản cho những cá nhân thực hiện chức vụ quản lý trong DN về ISO 22000:2018.

Bước 2: Lập hệ thống văn bản chất lượng

• Xác định các hồ sơ, tài liệu cần thiết: Căn cứ trên thực trạng của doanh nghiệp và yêu cầu của ISO 22000:2018 về việc duy trì, lưu giữ “thông tin dạng văn bản”, DN xác định các hồ sơ, tài liệu, quy trình phải xây dựng mới hoặc sửa đổi cho phù hợp với yêu cầu; thiết lập các quy trình để chuẩn hóa cách thức thực hiện, kiểm soát các quá trình trong hệ thống.
• Xây dựng hệ thống văn bản của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm: Xây dựng chính sách, mục tiêu chất lượng; và các quy trình cần thiết kèm theo các mẫu, biểu mẫu và hướng dẫn thực hiện.

Bước 3: Áp dụng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn ISO 22000:2018

• Phổ biến, hướng dẫn áp dụng: DN cần phổ biến, hướng dẫn áp dụng quy trình, tài liệu, những thay đổi cần thực hiện để áp dụng ISO 22000:2018 cho tất cả các nhân viên. Ban hành và áp dụng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm vào thực tế: Chính thức áp dụng ISO 22000:2018 vào thực tế sản xuất. Ban chỉ đạo ISO cần giám sát việc áp dụng theo đúng chức năng, nhiệm vụ, và thủ tục được mô tả trong hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Xem xét và cải tiến các quy trình, tài liệu nhằm đảm bảo kiểm soát công việc một cách thuận tiện, hiệu quả.

Bước 4: Đánh giá nội bộ

• Đào tạo chuyên gia đánh giá nội bộ: DN tiến hành đào tạo các nhân sự phụ trách đánh giá việc thực hiện ISO 22000:2018 tại chính DN mình (đánh giá nội bộ).
• Đánh giá nội bộ các lần: Tổ chức các cuộc đánh giá nội bộ để đánh giá sự phù hợp của hệ thống và đề ra các hành động khắc phục đối với sự không phù hợp. Đánh giá nội bộ cần được duy trì thường xuyên để đảm bảo DN luôn tuân theo các yêu cầu mà tiêu chuẩn đưa ra.
• Thực hiện hành động khắc phục, phòng ngừa sau mỗi lần đánh giá nội bộ.
• Xem xét của lãnh đạo.

Bước 5: Tiến hành đánh giá chứng nhận

• Lựa chọn tổ chức chứng nhận: Tổ chức chứng nhận là tổ chức thực hiện việc đánh giá và cấp chứng nhận phù hợp với tiêu chuẩn ISO 22000:2018. Về nguyên tắc, mọi chứng chỉ ISO 22000:2018 đều có giá trị như nhau không phân biệt tổ chức nào tiến hành cấp. Công ty có quyền lựa chọn bất kỳ tổ chức nào để đánh giá và cấp chứng chỉ.
• Đánh giá trước chứng nhận: Thực hiện đánh giá trước chứng nhận nếu DN có nhu cầu. Có thể được tiến hành bởi chính nội bộ DN hoặc một tổ chức bên ngoài.
• Tiến hành đánh giá chứng nhận và khắc phục sau đánh giá: Tổ chức chứng nhận tiến hành đánh giá hệ thống quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm của DN. Chuẩn bị về mặt tổ chức và nguồn lực để tiến hành đánh giá.

Bước 6: Duy trì hệ thống sau khi chứng nhận

• Chứng chỉ ISO 22000:2018 có hiệu lực trong 3 năm (tối đa là 4 năm). Trong thời gian này tổ chức chứng nhận sẽ tiến hành đánh giá giám sát định kỳ để đảm bảo hệ thống quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm tuân thủ các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 22000:2018 và luôn có hiệu lực. Chu kỳ giám sát có thể là 6 tháng, 9 tháng hoặc tối đa là 12 tháng tùy theo quy định hoặc thỏa thuận giữa khách hàng và tổ chức chứng nhận. Hết 3 năm nếu vẫn muốn chứng nhận, DN sẽ phải đăng ký đánh giá lại. Cuộc đánh giá lại được tiến hành tương tự cuộc đánh giá chứng nhận lần đầu. Chứng chỉ cấp lại cũng có hiệu lực trong 3 năm.